Hoe Belgische expats hun tradities in het buitenland in stand houden

Expatriëren zonder zijn wortels te verliezen

België verlaten om zich in het buitenland te vestigen is veel meer dan alleen een adreswijziging. Het is een ingrijpende verandering die de identiteit zelf raakt. Toch zetten elk jaar duizenden Belgen de stap en nemen ze een stukje van hun geboorteland mee in hun koffers – letterlijk en figuurlijk.

Hoe slagen ze erin om deze kostbare band met hun roots te behouden? Hoe blijven de Belgische smaken, tradities en cultuur voortleven in andere contreien? We gingen op zoek naar de verschillende manieren waarop onze expats de Belgische vlam brandend houden, zelfs op duizenden kilometers van huis.

De Belgische keuken: ambassadrice van onze tradities

“Het is via de maag dat we Belg blijven”, vertrouwt Marie ons toe, die al acht jaar in Australië woont. Een waarheid die door veel Belgen in het buitenland wordt gedeeld. Gastronomie is vaak de eerste tastbare band met het geboorteland, en Belgische expats sparen kosten noch moeite om de smaken van thuis te herscheppen.

Feesten rond onze specialiteiten

De agenda van Belgische expats wordt vaak gekenmerkt door onmisbare culinaire afspraken. De geïmproviseerde mossel-frietavonden in de zomer, de wafelsessies in het weekend of de beroemde “carbonades parties” waar iedereen zijn persoonlijke touch toevoegt aan deze klassieker uit onze keuken. Deze momenten zijn niet alleen een gelegenheid om te eten, maar ook om te delen, te vertellen en een stukje van onze Belgische identiteit door te geven.

Velen aarzelen niet om in hun bagage plaats te maken voor een paar essentiële producten die in het buitenland niet te vinden zijn. Anderen kopen deze producten via gespecialiseerde online winkels, zoals onze website. Belices.be, om regelmatig pakketjes vol Belgische lekkernijen te ontvangen.

De smaken van de kindertijd opnieuw creëren

De verkruimelde speculoos op een boterham, de mosterd L'Impériale van Bister met de zondagsworst, of ook de sauzen Bicky om een zelfgemaakte hamburger te vergezellen... Deze kleine dagelijkse gebaren zijn evenveel emotionele ankers die de expat met zijn of haar thuisland verbinden. Voor velen vormen deze smaken een echte "madeleine de Proust" à la belge.

"Ik heb geleerd om zelf speculaas te maken," vertelt Thomas, die sinds 5 jaar in Canada woont. "In het begin was het voor mijn kinderen, zodat ze die bijzondere smaak leerden kennen. Nu is het een familietraditie geworden en zelfs mijn Canadese buren wachten op Kerstmis om hun pakket zelfgemaakte speculaas te ontvangen!"

Onze nationale feesten en tradities vieren

Ver weg van de ogen maar niet ver van het hart, blijft de Belgische kalender het leven van vele expats bepalen. Op 21 juli, de nationale feestdag, is het vaak een gelegenheid voor een bijeenkomst tussen Belgische expats, soms zelfs voor een kleine receptie waar zwart-geel-rood centraal staat.

Heruitgevonden tradities

De geïmproviseerde Sinterklazen in de Belgische gemeenschappen in het buitenland, waar een expat zich opoffert om de mijter en de grote witte baard aan te trekken. De paaseierenjachten, waar de Belgische chocolade koning blijft, zelfs aan de andere kant van de wereld. Of de koningskoeken in januari, een gelegenheid om elkaar te ontmoeten en een traditie die echt van ons is in stand te houden.

Deze vieringen krijgen vaak een bijzondere dimensie in het buitenland. Ze worden waardevolle momenten waarop men zijn moedertaal kan spreken, gemeenschappelijke herinneringen kan oproepen en buitenlandse partners of kinderen die ver van België zijn geboren, kan kennismaken met onze cultuur.

Sportevenementen als samenkomst

Wanneer de Rode Duivels spelen, is het heel België in het buitenland dat trilt! Talrijke getuigenissen spreken over die voetbalavonden waarop we samenkomen, met de Belgische vlag op de schouders, om ons nationale team te steunen. Deze momenten creëren een uitzonderlijke cohesie, een gevoel van verbondenheid dat de grenzen overstijgt.

"Tijdens het EK of het WK zoek ik altijd een bar waar de Belgen samenkomen," legt Philippe uit, een expat in Thailand. "Het is de gelegenheid om nieuwe landgenoten te ontmoeten, onze ervaringen als expats uit te wisselen en even, tijdens een wedstrijd, te voelen dat we deel uitmaken van iets groters."

Een Belgische gemeenschap in het buitenland creëren

De eenheid maakt de kracht, zoals onze nationale leuze zegt. En dit is bijzonder waar voor de Belgische expats die snel het belang van samenkomen begrijpen.

Belgische verenigingen en clubs

In tal van internationale metropolen zijn Belgische verenigingen ontstaan. Of het nu gaat om de "Belgian Club" in Londen, de "Union des Belges à l'Étranger" in New York of de vele "Huizen van België" over de hele wereld, deze organisaties spelen een cruciale rol in het behoud van de Belgische identiteit.

Ze organiseren culturele evenementen, conferenties, tentoonstellingen van Belgische artiesten, filmvertoningen en concerten die onze nationale talenten in de kijker zetten. Ze zijn ook vaak het aanspreekpunt voor nieuwe Belgische inwoners die zich willen integreren terwijl ze een band met hun wortels behouden.

Ondersteuning en solidariteit

Buiten de culturele aspecten spelen deze gemeenschappen een belangrijke sociale rol. Ze stellen mensen in staat om elkaar te helpen bij soms complexe administratieve procedures, om advies te delen over de vestiging in het gastland, of gewoon om een luisterend en begripvol oor te bieden in geval van heimwee.

"Toen ik in Japan aankwam, voelde ik me volledig verloren," vertelt Elise, een in Tokyo gevestigde grafisch ontwerper. "Ik vond een Facebookgroep van Belgen in Japan die me niet alleen hielp met de administratieve rompslomp, maar me ook uitnodigde voor een Belgisch barbecue de week erna. Daar ontmoette ik mensen die goede vrienden zijn geworden. We ruilen Belgische producten uit, vieren samen de feestdagen, en steunen elkaar. Het is een klein België in miniatuur."

De rol van sociale media

Facebookgroepen, WhatsApp of andere sociale platforms hebben de manier waarop expats met elkaar en met hun thuisland verbonden kunnen blijven, revolutionair veranderd. Groepen zoals "Belgen in Londen", "Belgen in Montréal" of "Belgen in Azië" verzamelen honderden, soms duizenden leden die informatie, advies en aankondigingen van evenementen delen.

Deze virtuele gemeenschappen vullen de fysieke verenigingen perfect aan en stellen zelfs geografisch geïsoleerde Belgen in staat om een band met hun cultuur te behouden.

De overdracht aan de nieuwe generaties

Voor Belgische expats met kinderen die in het buitenland zijn geboren, krijgt de kwestie van culturele overdracht een bijzonder belangrijke dimensie. Hoe kunnen ze ervoor zorgen dat hun kinderen zich Belgisch voelen, althans gedeeltelijk, zonder in het land te hebben gewoond?

De taal als drager van identiteit

Of het nu gaat om het Frans, het Nederlands of het Duits, het behouden van de moedertaal is vaak een prioriteit. Veel Belgische expat-ouders doen hun best om uitsluitend hun taal met hun kinderen te spreken, ondanks de druk van de lokale taalsituatie.

"Ik spreek uitsluitend Nederlands met mijn kinderen, terwijl mijn man met hen in het Engels spreekt," legt Sophie uit, die in Singapore woont. "In het begin was het moeilijk, ze antwoordden vaak in het Engels. Maar ik heb volgehouden, en vandaag de dag zijn ze perfect tweetalig. Wanneer we terugkeren naar België, kunnen ze communiceren met hun grootouders, hun neven en nichten... Het is een onschatbare rijkdom."

Reizen in België

Er gaat niets boven directe ervaring. Expat gezinnen hechten vaak veel belang aan regelmatige reizen naar België, zodat de kinderen zich kunnen onderdompelen in de sfeer, de landschappen, de geluiden en de geuren van het land.

Deze verblijven zijn de gelegenheid om de emblematische plaatsen te bezoeken, de uitgebreide familie te ontmoeten en de Belgische tradities in hun oorspronkelijke context te ervaren. Veel ouders getuigen van de verandering die ze bij hun kinderen opmerken na deze reizen: een toegenomen interesse voor de Belgische cultuur, een nieuwe trots op hun oorsprong.

Conclusie: de balans tussen wortels en nieuwe vleugels

De ervaring van Belgische expats toont ons aan dat het behouden van tradities niet onverenigbaar is met de openheid voor een nieuwe cultuur. Integendeel, het is vaak door een stevige verankering in de eigen oorsprong dat men zich met vertrouwen kan openstellen voor de vernieuwingen die het gastland biedt.

Door middel van de keuken, de vieringen, de gemeenschappen en de overdracht aan de nieuwe generaties heruitvinden de Belgen in het buitenland voortdurend wat het betekent om Belg te zijn ver van België. Zo creëren ze een moderne, adaptieve belgitude die leent van het gastland, terwijl ze de essentie behouden van wat onze nationale identiteit vormt.

Bij Belices.beWij zijn trots om onze landgenoten te begeleiden in dit avontuur, door hen in staat te stellen een beetje België rechtstreeks bij hen thuis te ontvangen, waar ze ook ter wereld zijn. Want we weten dat het soms genoeg is om een pak speculoos, een pot L'Impériale-mosterd of een doos pralines te hebben om je, even voor een moment, weer thuis te voelen.